Ustawa z dnia 16 lipca 2020 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw obejmuje także eksperyment medyczny oraz klauzulę sumienia

Najważniejsze zmiany wynikające ze znowelizowanej ustawy w zakresie eksperymentu medycznego to:

  • rozszerzenie zakazu przeprowadzania eksperymentu badawczego na wszystkich żołnierzy i inne osoby pozostające w zależności hierarchicznej ograniczającej swobodę dobrowolnego wyrażania zgody oraz osoby poddane detencji,
  • wprowadzenie zakazu stosowania zachęt lub gratyfikacji finansowych, z wyjątkiem rekompensaty poniesionych kosztów, w sytuacji, gdy eksperyment nie jest przeprowadzany z udziałem uczestników pełnoletnich, którzy mogą wyrazić skuteczną prawnie zgodę i zdrowych uczestników,co do zasady zawężenie prowadzenia eksperymentów medycznych tylko przez lekarzy posiadających specjalizacje lekarskie,
  • zmiana przesłanek udziału w eksperymencie badawczym małoletniego; znowelizowana ustawa wprowadza dopuszczalność eksperymentu, także gdy spodziewane korzyści mają bezpośrednie znaczenie dla zdrowia małoletniego poddanego eksperymentowi badawczemu lub innych małoletnich należących do tej samej grupy wiekowej; eksperyment badawczy przyniesie istotne rozszerzenie wiedzy medycznej, a jednocześnie nie istnieje możliwość przeprowadzenia takiego eksperymentu o porównywalnej efektywności z udziałem osoby pełnoletniej,
  • wprowadzenie katalogu dopuszczalności eksperymentu leczniczego bez wymaganej zgody,
    wprowadzenie obowiązku zawarcia przez podmiot przeprowadzający eksperyment medyczny (a więc także badawczy!) umowy ubezpieczenia OC na rzecz jego uczestnika oraz osoby, której skutki eksperymentu mogą bezpośrednio dotknąć. Poza wyjątkowymi sytuacjami, przeprowadzenie eksperymentu medycznego bez zawartej umowy – sankcjonowane będzie grzywną w wysokości od 1000 zł do 50 000 zł.

Ustawa ujednolica także przepisy w zakresie klauzuli sumienia.

W dotychczasowym stanie prawnym, lekarz mógł powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem (za wyjątkiem przypadku niecierpiącego zwłoki), z tą jednak koniecznością, iż miał obowiązek wskazania realnych możliwości uzyskania świadczenia u innego lekarza lub w innym podmiocie leczniczym oraz uzasadnienia i odnotowania tego faktu w dokumentacji medycznej. Lekarz zatrudniony na umowę o pracę miał ponadto obowiązek uprzedniego powiadomienia na piśmie przełożonego.

Co prawda z dniem 16 października 2015 r. na skutek wyroku TK z 7 października 2015 r. (sygn. akt K 12/14) art. 39 zd. pierwsze ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, został uznany za niekonstytucyjny w zakresie w jakim nakłada na lekarza wskazania realnych możliwości uzyskania takiego świadczenia u innego lekarza lub w innym podmiocie leczniczym, co oznaczało po prostu, iż obowiązek ten przestał obowiązywać, to nie mniej jednak w celu uporządkowania stanu prawnego, ustawodawca ostatecznie wskazał, iż:

  • lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem, z zastrzeżeniem art. 30 (! którego treść także była przedmiotem orzeczenia TK), z tym że ciąży na nim obowiązek odnotowania tego faktu w dokumentacji medycznej. Lekarz wykonujący zawód na podstawie stosunku pracy albo w ramach służby ma także obowiązek uprzedniego powiadomienia na piśmie przełożonego. Lekarz zatem nie ma obowiązku wskazania miejsca, w którym pacjent otrzyma realną możliwość uzyskania świadczenia zdrowotnego;
  • zgodnie z nowym brzmieniem art. 30 u.z.l. – lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia. Niedookreślone sformułowanie „oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki” będących przedmiotem rozważań TK – zostało usunięte z przepisu.

O zmianach w ustawie dotyczących wprowadzenia Lekarskiego Egzaminu Weryfikacyjnego przeczytacie Państwo w Zmiany w prawie –LEW/LDEW

Kontakt

Kancelaria Adwokacka
Adwokat Dominika Miśkiewicz

adwokat adres

ul. Piotrkowska 116 lok. 53
90-006 Łódź

NIP. 771 277 0146
REGON: 380621621

adwokat konto

86 1870 1045 2078 1066 1910 0001

rachunek bankowy Nest Bank